تشکر: 
ماهیان زنده زا از خانواده Poeciliidae یا دندان دار زنده زا هستندوبیشتر ماهیان زنده زا موجود در آکواریوم که به صورت تروان نگهداری میشوند از این خانواده هستند ،هر چند که در این خانواده خانواده های دیگری چون Hemirhamphidae,Arablepidae,Goodeidaeنیز وجود دارد که زنده زا هستند.گوپی،مولی،پلاتی وسوارتل گونه های با ارزشی از ماهیان موجود در این خانواده هستند.
ماهی سوارتل
روش نگهداری و تکثیر سوارتل
نام : سوارتل یا دم شمشیری
خانواده : peocilidane
اندازه : تا 13 سانتیمتر رشد می کند .
همزیستی : سازگار با همه ماهی ها
سطح شنا : میان آب
تغذیه : انواع خوراکهای خشک
ویژگیها فیزیکو شیمیایی : دما 25 درجه سانتی گراد – PH = 7.3
رفتار و تولید مثل : ماهی صلح جو و زنده زا بوده که به اسانیتکثیر می شود .
دریافتن جنسیت : ماهی نر باله ی بلند و تیز شمشیر مانندی دارد که ماهی ماده بدون آن است ؛ هم چنین ماهی نر در زیر شکم دارای آلت تناسلی می باشد که در ماده تنها یک باله ی پهن است .
سوارتل یک گونه ی صلح جو و سلیقه پسند بوده که نگهداری آن در یک تانک جمعی زیبایی خاصی به آن ها میدهد . انگیزه نامگذاری آنها هم به خاطر شمشیری بودن دم آنهاست که به سوارتل ( = دم شمشیری ) معروف شده اند .
تنها یک گونه از سوارتل ها وحشی می باشند که نر های ین گونه سبز کم رنگ و ماده ها سبز تیره تر می باشند .
سوارتل های صلح جو هم به رنگ های قرمز ، زرد و درهم امیخته ی از رنگ ها می باشند .
سوارتل یکی از ماهی هایی می باشد که به انگیزه زیبایی و راحت بودن نگهداری و تکثیر آن کم و بیش همه پسند بوده و در هر آکواریومی تعدادی از آنها یافت می شود .
روش ی تکثیر : سوارتل همانند گوپی زنده زا بوده و پس از لقاح تخم ها در شکم ماده به بچه تبدیل شده و پس از بروز نشانه ها زیر زایمان می کند :
1- تورم شکم ماهی ماده در هنگام بارداری
2- حرکت در قسمت های پایینی یا پنهان شدن بین وسایل تزیینی
3- ایجاد یک بیضی مشکی بالای مخرج ( در ماهی های روشن قابل دید است . ) که قسمت های مشکی همان نوزادان سوارتل هستند .
والدین علاقه ی زیادی به خوردن فرزندانشان دارند که پیشنهاد می شود از روش های گفته شده در معرفی گوپی برای جلوگیری از این استفاده کنید .
هر بچه پس از زاییده شدن به طور غریزی از والدین فاصله می گیرد ؛ تا از حالت تخم ( گرد بودن ) به حالت عادی برگردد .
تا زمانی که آنها از اندازه ی دهان والدین و سایر ماهی هایتان کوچکترند ؛ یا باید آنها را در تانک دیگر و یا در پرورشگاه نگهداری کرد و با خوراکهای کاملا پودر شده به ویژه کرم فشرده تغذیه شوند .
یاداوری : پیشنهاد می شود در تانک بچه ها حتما از گیاهان طبیعی استفاده شود ؛ چون افزون بر زیبایی چربی روی برگ ها غذای مناسبی برای ماهی ها محسوب می شود و سرعت رشد آنها را تا حدود زیادی افزایش می دهد .
نکته : اگر شما از زایشگاه استفاده می کنید بهتر است کف آن را یک قطعه طلق بیندازید تا اگر بچه ماهی به کف آن چسبید ، ماهی های دیگر از بیرون به او آسیبی نرسانند . ( این اتفاق برای خود من افتاده و سایر ماهی ها دم بچه ها را خورده اند . )
ماهی پلاتی
روش نگهداری و تکثیر پلاتی
نام : پلاتی ( انگیزه نامگذاری به خاطر پهن بودن بدن آن است . پلاتی = پهن )
خانواده : poecilidane
زیستگاه اصلی : آبهای آرام مکزیک و گواتمالا
انواع : پلاتی پاندا ، شامگاه آفتاب ، قرمز ، پاندا طلایی ، خاکستری و ... .
اندازه : حداکثر تا 8 سانتی متر
تانک مورد نیاز : دستکم 20 لیتر
تغذیه : انواع خوراکهای خشک
ویژگیها فیزیکوشیمیایی : دما = 26- 22 درجه سانتی گراد – PH = 7-8
پلاتی ها یکی از اعضای خانواده ی زنده زا ها هستند که به رنگهای گوناگون و زیبایی وجود داشته و حتی توانایی جفت گیری و تکثیر با سوارتل ها و گوپی ها را دارند .
ماهی های زیبایی بوده که تا 2 یا سه سال عمر کرده و به اسانینگهداری و تکثیر می شوند .
روش ی دریافتن جنسیت : ماهی نر در زیر شکم دارای آلت تناسلی بوده که در ماهی ماده به جای آلت تناسلی ؛ یک باله ی پهن وجود دارد .همگاناً هم جثه ی ماده ها از نرها پهن تر و گردتر است .
روش ی تکثیر : پلاتی ها همانند سایر ماهی های خانواده ی خود میل زیادی به خوردن بچه های خود دارند که چون بچه های پلاتی تقریباً از بچه های سایر زنده زاها کوچکتر است ؛ نیاز به مراقبت بیش تری دارند .
برای جلوگیری از خورده شدن بچه ها توسط والدین می توان با ایجاد گیاهان و وسایل تزئینی ( مثل مرجان ) زیاد فضای امنی برای پنهان شدن بچه ها ایجاد کرد و یا از زایشگاه استفاده کرد .
شیوه کار زایشگاه : بچه ماهی ها به طور غریزی بی درنگ پس از تولد از والدین جدا شده و به طرف پایین آب حرکت می کنند که در زایشگاه شیاری کوچک ( به اندازه ی بدن بچه ماهی ها ) وجود دارد که پس از عبور بچه ماهی ها از آن به قسمت دیگر زایشگاه منتقل شده و والدین به آن دسترسی ندارند .
یک ساعت پس از زایمان هم والدین را به تانک منتقل کرده و بچه ها را به پرورشگاه یا تانک دیگر منتقل کنید که خطری آنها را تهدید نکند . نکته : اگر از پرورشگاه استفاده می کنید ، پس از اینکه از استوار بودن جای پرورشگاه اطمینان برامده کردید ، بهتر است تورهای اضافی داخل آن را ببرید که بچه ماهی ها در آن گرفتار نشوند .
تغذیه ی بچه ماهی ها : بچه های پلاتی بر خلاف سایر زنده زاها به کندی رشد می کنند و اگر در زمان رشد ، غذای کاملی به آنها داده نشود ، شدنی است روند رشد آنها متوقف شده و دیگر در اندازه تغییری نکنند که برای جلوگیری از این امر می توان از خوراکهای زیر استفاده کرد . ( بهتر است غذا ها پودر شده و با هم درهم امیخته گردند . )
پولکی + لوفاک + کرم فشرده + کرم قرمز + آرتمیا .
نکته : کوشش کنید در تانک آنها حتماً از گیاهان طبیعی استفاده کنید تا افزون بر تولید اکسیژن و شفاف نگهداشتن آب تانک ؛ چربی روی برگهایش منبع تغذیه ای برای بچه پلاتی ها باشد .
در زمان بارداری ماهی ماده ؛ نشانه ها ی در آن به وجود می آید که باارزشترین مشخصه های آن بصورت زیر است :
1- تورم شکم ماهی ماده ( به شیوه یکه از بالا به یک بیضی مایل به دایره همانندیدارد .
2- دوری از سایر ماهی ها و پنهان شدن بین وسایل تزئینی
اما یک ساعت قبل و بعد از زایمان مخرج ماده متورم شده که پس از دیدن ی آن می توان ماهی را به زایشگاه منتقل کرده تا بچه ها پس از زایمان ؛ توسط سایر ماهی ها خورده نشوند .
ماهی مولی
روش نگهداری و تکثیر مولی
نام : مولی
خانواده : poecilidane
انواع : مولی سیاه ، سفید ، نارنجی ، بالن ، مولد ، برفی و ...
اندازه : تا 10 سانتی متر رشد می کند . ( البته مولی مولد تا 20 سانتی متر هم رشد می کند . )
همزیستی : سازگار با همه ماهیان گیاه خوار
سطح شنا :میان آب
تغذیه : انواع خوراکهای خشک
ویژگیها فیزیکوشیمیایی : دما : 28-25 درجه سانتی گراد ، PH=7
رفتار و تولید مثل : صلح جو و زنده زا بوده که به اسانیتکثیر می شود .
تانک مورد نیاز : دستکم 40 لیتر
شرایط تانک : آب تانک نباید کثیف باشد چون آنها به اسانیدر آب کثیف خفه می شوند ، هم چنین اگر در آب تانک به ازای هر 10 لیتر یک قاشق چایخوری نمک استفاده شود ، آنها شاداب تر می شوند . زندگی گیاهی : بهتر است در تانک آنها از دم گربه ای کمتر و شویدی بیش تر استفاده شود . ( چون آنها علاقه ی زیادی به خوردن برگ های دم گربه ای دارند ولی در مورد شویدی تنها چربی روی آن را می خورند . )
یکی از مناسب ترین ماهی ها برای افراد مبتدی می باشد ؛ چون هم به اسانیتکثیر می شود و هم نیاز به مراقبت خاصی ندارد . هم چنین بسیار صلح جو بوده و با انواع زنده زاها و سایر گیاهخواران به جز گلد فیش و گورامی سازگار است .
به انگیزه اینکه آنها به اسانیتکثیر می شوند ، می توان از آنها برای تغذیه ی ماهیانی همچون آنجل هم استفاده کرد .
دریافتن جنسیت : ماهی نر دارای آلت تناسلی بوده و باله های بلند و کشیده تری نسبت به ماده دارد . هم چنین ماده ها جثه ی بزرگتر و کروی تری نسبت به نرها دارند .
روش ی تکثیر : برای تکثیر آنها باید تعدادی مولی ( نسبت نرها به ماده ها 3 به 2 ) را در یک تانک قر ار داده تا پس از جفت خوردن با هم و انجام لقاح بچه ها در شکم ماده شکل بگیرند .
البته می توان یک جفت مولی را کنار هم قرار داده تا لقاح راحت تر صورت گیرد .
چون مولی ها در خانواده ی گوپی ها قرار دارند ، آنها هم میل زیادی به خوردن بچه های خود دارند که با استفاده از روش های ذکر شده در معرفی گوپی می توان از این امر جلوگیری کرد . ( چون بچه های مولی نسبت به گوپی ها جثه ی بزرگتری دارند ؛ کمتر توسط والدین خورده می شوند و می توان با استفاده از سنگ های درشت و چند گیاه پناهگاهی برای آنها ساخت که دیگر نیازی به تانک دوم نداشته باشید .
اما اگر زنده زاها را از بچگی بزرگ کنید می توانید به نتیجه ی زیر درباره ی تعداد بچه های آنها دست یابید :
بار اول زایمان = 10- 8 بچه ، بار دوم = 18- 12 بچه ، با سوم : 25- 18 بچه ، بار چهارم = 40 -25 بچه ، بار پنجم = 50 -40 بچه اما در دفعات بعد اگر به خوبی تغذیه شوند و لقاح سراسر انجام گرفت ه باشد حداکثر 75 بچه می توان از یک زنده زا در هر بار به دست آورد که برای پرورش آنها بسیار مناسب می باشد . ( هر بار که یک زنده زا زایمان می کند حدود 5 میلی متر به اندازه ی بدنش افزون می شود . )
غذای بچه مولی ها : برای تغذیه ی آنها می توان از پولکی پودر شده + لوفاک یا کرم فشرده استفاده کرد . البته اگر تعدادی گیاه در تانک آنها قرار داشته باشد سرعت رشد آنها به تندی افزایش می یابد و به جای اینکه در مدت 3 ماه به بلوغ برسند ، در کمتر از دوماه به بلوغ رسیده و قابل تکثیر می باشند
اما چگونه بفهمیم که ماهی باردار است ؟
وسط شکم مولی ماده در زمان بارداری بسیار متورم شده به شیوه یکه اگر از بالا به آن نگاه شود ؛ مولی یک بیضی مایل به دایره به نظر می آید .
اما از یک ساعت قبل و یک ساعت بعد از زایمان مخرج ماده تورم کرده و به صورت لوله در می آید که می توان با شتاب آنرا به تانک دیگر و یا زایشگاه منتقل کرده تا در آنجا زایمان کند . زایمان همهمگاناًً یک ساعت تا یک ساعت و نیم طول می کشد .
ماهی مولی بالن هممانند ماهی اصلی است ولی بدنی گردتر و شبیه به توپ دارد که موارد فوق برای بالن هم صدق می کنند.
ماهی گوپی
روش نگهداری و تکثیر گوپی
نام : گوپی
خانواده : poecilidane
حد اکثر اندازه : 5 سانتی متر
همزیستی :سازگار با همه ماهیان گیاه خوار
سطح شنا :میان آب
تغذیه :انواع خوراکهای خشک
ویژگیها فیزیکوشیمیایی :دما 25درجه سانتی گراد - سختی آب 20 درجه – pH = 7
تاریخچه کشف : این ماهی در سال 1866 توسط Robert John Guppy کشف شد . البته چند سال قبل از این هم این ماهی برای آلمان ها شناخته شده بود .
رفتار و تولید مثل :
زنده زا بوده و کم و بیش تکثیر و نگهداری آن از همه ی ماهی ها راحت تر بوده و در هر ماه یکبار تولید مثل میکند .
روش ی نگهداری :این ماهی را میتوان با انواع ماهی ها همچون پلاتی ، سوارتل و مولی که از خانواده ی هم هستند در یک آکواریوم 40 لیتری نگهداری کرد . دریافتن جنسیت : ماهی نر دارای باله های زیبا و کشیده ای بوده که این باله ها در ماهی ماده کوتاه تر است . هم چنین ماهی نر دارای آلت تناسلی می باشد که در شکل زیر با فلش مشخص شده . اندازه ی نر ها نسبت به ماده ها کوچکتر است و باله پایینی نر ها تیز تر از ماده ها ست .
روش ی تکثیر : شما بایست تعدادی نر و ماده گوپی را کنار هم در یک تانک قرار دهید تا خودشان با هم لقاح کنند و پس از دیدن ی نشانه ها زیر آنها را یا به تانک دیگر و یا به زایشگاه منتقل کرد .
نشانه ها باردار بودن ماده :
1- تورم شکم ماهی ماده
2- حرکت در قسمت های پایینی آکواریوم و دوری از گیاهان
3- پر رنگ شدن قسمت بالایی مخرج ماهی ماده که این رنگ به انگیزه قرار گرفتن بچه ماهی ها در آن قسمت است و پس از تکمیل شدن دوران جنینی نوزادان درون شکم ماهی ماده این قسمت خاکستری پر رنگ ( مایل به مشکی ) می باشد . که بیانگر زمان فارغ شدن ماهی ماده می باشد .
نکته با ارزشی که در مورد تکثیر این ماهی مورد توجه می باشد اینست که این ماهی میل زیادی به خوردن نوزادان خود دارد ، از این رو از دو روش زیر می توان از این امر جلوگیری کرد :
روش اول : این روش آسان تر بوده ، هم چنین باعث زیبایی محیط آکواریوم نیز می گرد در این روش به تعدادی گیاه و وسایل تزیینی که روزنه های زیادی در آن وجود دارد (مانند مرجان ها ) نیاز است که با قرار دادن آن ها در آکواریوم باعث شده تا نوزادان ماهی بعد از به دنیا آمدن در میان آن ها پنهان شوند .
روش دوم : در این روش به یک زایشگاه نیازاست که آنرا می توان از ماهی فروشی ها به قیمت کم خریداری کرد .
زایشگاه محفظه ای شیشه ای است که یک شیشه آنرا به دو قسمت بالایی و پایینی بخش می کند . قسمت بالایی برای قرار دادن ماهی ماده در آن می باشد و دو قسمت پایین برای نوزادان و پس از به دنیا آمدن است به این ترتیب که پس از دریافتن باردار بودن ماهی ماده ، آنرا درون قسمت بالایی زایشگاه قرار داده و پس از زایمان ، بچه ماهی ها به قسمت پایینی می روند . پس از پایان زایمان ماهی ماده را به آکواریوم منتقل کرده و بچه ماهی ها را به آکواریوم دیگر یا پرورشگاه برده تا دور از دسترس والدین قرار گیرند . ( بیشتر ً زایمان 2 تا 3 ساعت طول می کشد. )
پس از چند هفته که اندازه ی بچه ها از دهان ماهیان مولد بزرگتر شد می توان آنها را با هم نگهداری کرد .
یاداوری : در اصل همه ی ماهی ها تخم گذار می باشند حتی زنده زاها ؛ اما چون زنده زاها با هم عمل لقاح را انجام می دهند ، تخم های آنها درون شکم ماهی ماده به نوزاد تبدیل شده و گمان می شود که ماهی زنده زا می باشد . ( برای اثبات این موضوع هم اگر ماهی ماده را جدا کنید ملاحظه می کنید که همراه ماهی ها چند تخم بارور نشده هم خارج می شود .
براستی به نوع بی کیفیت این ماهی در ایران گوپی افغانی می گویند که بیشتر به عنوان غذای خوراکاستفاده می شود.
پاسخ با نقل قول
AquaQuest در شبکه های اجتماعی
